عمل دیسک کمر

عمل دیسک کمر یا در اصطلاح پزشکی دیسککتومی کمر نوعی جراحی برای رفع دیسک کمر است. ستون فقرات شما از زنجیره ای از استخوان ها به نام مهره تشکیل شده است. گاهی اوقات دیواره خارجی یکی از این دیسک ها ممکن است با افزایش سن یا آسیب فیزیکی، خشک و ضعیف شود. وقتی این اتفاق می افتد، قسمت نرم و داخلی دیسک بیرون می زند. به این حالت فتق یا برآمدگی دیسک گفته می شود.

این دیسک برآمده می تواند بر روی نخاع فشار بیاورد و علائمی مانند درد، سوزن سوزن شدن یا ضعف در قسمت هایی از بدن ایجاد کند. بنابراین برای درمان دیسک کمر گاهی نیاز است که عمل جراحی انجام شود. با ما همراه باشید تا در این مقاله جنبه های مختلف عمل دیسک کمر را بررسی کنیم.

وظیفه نخاع چیست؟

نخاع از ستون فقرات عبور می کند. استخوان ها از نخاع در برابر آسیب فیزیکی محافظت می کنند. دیسک‌ها بین هر مهره قرار می‌گیرند تا از اصطکاک آنها به یکدیگر جلوگیری کنند. رشته های عصبی بزرگی از نخاع عبور می کنند. نخاع در واقع از بین سوراخ های کوچکی در استخوان های دیسک (فورامن) رد می شود. رشته های عصبی نخاع، سیگنال هایی را به بدن ارسال و دریافت می کنند.

سیگنال‌ها از طریق نخاع به مغز ارسال می‌شوند. اگر به هر دلیلی مهره های ستون فقرات به نخاع فشار فیزیکی بیاورند، بیمار باید سریعا تحت درمان قرار گیرد تا دچار مشکلات ثانویه نشود. گاهی تنها راه درمان عمل دیسک کمر است.

جراحی دیسک کمر

در جراحی دیسک کمر، جراح مغز و اعصاب بخشی از دیسک آسیب دیده را خارج می کند. این کار فشار روی نخاع را کاهش می دهد. جراح می تواند از روش های مختلفی برای این کار استفاده کند. مثل جراحی آندوسکوپیک دیسک کمر،عمل دیسک کمر با دستگاه دیسکوشیو، جراحی باز یا بسته دیسک کمر.

لامینکتومی

در لامینکتومی نواحی از استخوان یا بافتی را که به نخاع فشار وارد می کند، برداشته می شود. جراح برشی روی بخش آسیب دیده ستون فقرات تا لامینا (قوس استخوانی مهره) ایجاد می کند تا به عصب فشرده شده دسترسی پیدا کند. عصب به سمت مرکز ستون فقرات به عقب کشیده می شود و بخشی از استخوان یا رباطی که روی عصب فشار می آورد برداشته می شود. در انتها با بخیه زدن برش، عمل دیسک کمر تمام می شود.

دیسککتومی

مانند لامینکتومی، جراح برشی بر روی ناحیه آسیب دیده ستون فقرات تا لامینا ایجاد می کند. سپس به آرامی عصب را کنار می‌کشد تا دیسک را ببیند. برای جلوگیری از فشار بر روی اعصاب، دیسک را به اندازه کافی برمی‌دارد. در ادامه برای تکمیل عمل دیسک کمر، جراح برش را با بخیه یا منگنه های جراحی می بندد.

برای آشنایی کامل با جراحی دیسککتومی پیشنهاد می کنیم مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.

همجوشی ستون فقرات

در عمل همجوشی ستون فقرات از یک استخوان اضافی برای اتصال ۲ یا چند مهره به یکدیگر جوش می خورد. کار از حرکات بیش از حد بین ۲ مهره مجاور جلوگیری کرده، خطر تحریک بیشتر یا فشرده شدن اعصاب مجاور را کاهش و درد و علائم مرتبط را کم می دهد. استخوان را می توان از جای دیگری از بدن (معمولاً لگن) یا از استخوان اهدایی گرفت. اخیراً از استخوان مصنوعی (ساخت بشر) استفاده می شود.

برای افزایش موفقیت جراحی فیوژن ستون فقرات، برخی جراحان از پیچ گذاری ستون فقرات و میله های اتصال برای محکم کردن استخوان ها استفاده می‌کنند. برای آشنایی با مدرن ترین روش پیچ گذاری ستون فقرات از پوست که دکتر خلیل میرزامحمدی برای اولین بار در ایران انجام می دهند، پیشنهاد می کنیم مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.

فیلم پیچ گذاری ستون فقرات از پوست

عمل باز دیسک کمر

برای رفع فشار ستون فقرات از یک برش بزرگ در پشت استفاده می شود. این جراحی تهاجمی است و نیازمند رعایت نکات مراقبتی در دوران نقاهت است.

عمل میکروآندوسکوپی دیسک کمر

در برخی موارد، ممکن است عمل همجوشی ستون فقرات به صورت باز، معروف به جراحی میکروآندوسکوپی انجام شود. جراح با استفاده از یک دوربین کوچک و ابزار مخصوصی که از طریق یک برش کوچک در پشت وارد می کند، جراحی دیسک کمر را انجام می دهد.

جراحی میکروآندوسکوپی پیچیده است و برای همه مناسب نیست. اینکه کدام روش برای بیمار مناسب است یا خیر را بهترین جراح مغز و اعصاب با توجه به علائم و پرونده پزشکی بیمار تعیین می کند. همچنین خطر آسیب تصادفی در طول این عمل کمی بیشتر از یک عمل باز است و باید توسط یک جراح ماهر انجام شود تا بیمار دچار مشکلات ثانویه نشود.

برخی از تکنیک‌های مورد استفاده در جراحی میکروآندوسکوپی، مانند استفاده از لیزر یا پروب گرم شده برای سوزاندن بخشی از دیسک آسیب‌دیده، نسبتاً جدید هستند. بنابراین، هنوز مشخص نیست که آنها در دراز مدت چقدر موثر یا ایمن هستند.

برای آشنایی کامل با عمل دیسک کمر با لیزر، پیشنهاد می کنیم مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.

مزیت جراحی میکروآندوسکوپی این است که معمولاً زمان بهبودی بسیار کوتاه تری دارد. در بسیاری از موارد، افراد می توانند یک روز پس از اتمام جراحی بیمارستان را ترک کنند.

برای آشنایی کامل با دیسک بین مهره ای پیشنهاد می کنیم مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.

عمل Keyhole دیسک کمر

Keyhole نوعی جراحی برای بهبود تنگی کانال نخاعی است. جراح با ایجاد یک برش کوچک در بالای ستون فقرات و قرار دادن فاصله گذار (spacer) بین دو مهره است تا مهره ها به عصب زیرین فشار وارد نکنند.

از آنجایی که این یک تکنیک جدید است، مشخص نیست که در دراز مدت چگونه خواهد بود. یکی از خطرات احتمالی این است که اسپیسر از موقعیت خود خارج شود و برای اصلاح نیاز به جراحی بیشتری داشته باشد.

عوارض عمل دیسک کمر 

هر جراحی خطراتی دارد. عوارض احتمالی این جراحی عبارتند از:

• عفونت
• خونریزی زیاد و غیرقابل کنترل
• لخته شدن خون
• آسیب به اعصاب مجاور
• حساسیت به داروی بیهوشی
• نیاز به جراحی دیگر

عوارض بیماران ممکن است باتوجه به سن و سلامت عمومی متفاوت باشد. با جراح خود در مورد عوارض احتمالی عمل دیسک کمر که ممکن است برای شما پیش بیاید مشورت کنید.

اقدامات قبل از عمل دیسک کمر

قبل از عمل دیسک کمر حتما از جراح خود بپرسید که چه اقداماتی باید قبل از عمل انجام دهید. آیا باید قبل از جراحی، مصرف داروهایی مانند رقیق کننده های خون را متوقف کنید یا خیر. برای کمک به بهبودی سریعتر بعد از عمل و کاهش عوارض، تا حد ممکن وزن خود را متناسب نگه دارید.

این جراحی معمولا با بیهوشی عمومی انجام می شود و شما باید حداقل ۸ ساعت قبل جراحی دیسک کمر ناشتا باشید. بیماران باید قبل عمل آزمایش‌های تصویربرداری از ستون فقرات مانند MRI، آزمایش خون، مشاوره بیهوشی و… را انجام دهد.

نحوه انجام عمل

گزینه های مختلفی برای عمل دیسک کمر وجود دارد. جراح شما می تواند در توضیح جزئیات عمل به شما کمک کند. جراحی دیسک کمر ممکن است حدود ۱ ساعت طول بکشد، اما بسته به پیچیدگی آن ممکن است بسیار بیشتر شود. در ادامه نحوه انجام عمل دیسک کمر را بیان می کنیم:

• با توجه به تکنیک عمل، بیمار یک بی حس کننده موضعی دریافت خواهد کرد تا در طول عمل هیچ گونه درد یا ناراحتی احساس نکند. همچنین ممکن است تحت بیهوشی عمومی قرار گیرد.
• دکتر بیهوشی به دقت علائم حیاتی بیمار را در طول عمل چک می کند. مواردی مانند ضربان قلب و فشار خون کنترل می شوند.

• جراح باتوجه به تکنیک جراحی، یک برش کوچک در پشت، نزدیک به دیسک آسیب دیده ایجاد می کند.
• در طول عمل، جراح از اشعه ایکس برای اطمینان از محل صحیح عمل دیسک کمر استفاده می کند.

• سپس قسمت فتق دیسک را با استفاده از ابزارهای مخصوص برمی دارد
• در صورت ایجاد برش، در انتها آن را بخیه می زند و جراحی تمام می شود.

جراحی دیسک کمر شدید و جلوگیری از فلج بیمار

مراقبتهای بعد از عمل دیسک کمر

موفقیت عمل دیسک کمر مانند بسیاری از جراحی ها به مراقبتهای بعد بیمار بستگی دارد. جراح به بیمار دستورالعمل هایی برای بعد از عمل بی بیمار می دهد. ممکن است لازم باشد بیمار خم و راست نشود. یا جراح شما از بیمار بخواهد که برای مدت محدودی بعد از عمل از بریس کمر استفاده کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مراقبتهای بعد از جراحی ستون فقرات، مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.

ورزش بعد از جراحی دیسک کمر

درد بعد از عمل دیسک کمر 

بعد از جراحی دیسک کمر ممکن است بیمار احساس گرفتگی یا درد کند. این درد ممکن است طی روزها یا هفته ها طول بکشد. بعد از عمل دیسککمر ممکن است تا مدتی، نشستن یا ایستادن در یک وضعیت برای مدت طولانی سخت باشد.

سوالات متداول

سخن آخر

در این مقاله سعی شد تمامی نکات، روشهای مختلف جراحی، مراقبتهای قبل و بعد و سوالات متداول درباره موضوع عمل دیسک کمر را بیان کنیم. امیدواریم در انتها به پاسخ سوالاتتان رسیده باشید. علاقه مندان می توانند از طریق درج نظر در کادر دیدگاه زیر با ما و سایر خوانندگان در ارتباط باشند.