تومور شوانوما نوعی تومور در غلاف عصبی مغز است. این تومور بسیار شایع است و خوش خیم می باشد. مطالعات نشان می دهد که امکان شکل گیری این تومور در بسیاری از نقاط بدن وجود دارد و این عارضه می تواند در هر سنی اتفاق بیافتد. اما به طور کلی نوعی از تومور که در غلاف عصبی فرد اتفاق می افتد شایعترین نوع آن می باشد. این نوع از تومور به دلیل آسیب هایی که به اعصاب وارد میکند ضروری است که هرچه سریعتر تحت درمان قرار بگیرد. لذا دانستن علائم آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر در این خصوص بدانید.
تومور شوانما چیست؟
همان طور که گفته شد تومور شوانما جز تومور مغزی خوش خیم است که در غلاف عصبی مغز اتفاق می افتد. هنگامی که تومور شوانوما بزرگتر می شود، قسمت های بیشتری از مغز را تحت تأثیر قرار می دهد و برداشتن و درمان تومور را دشوارتر می کند.
رشد این نوع از تومورها بسیار آهسته می باشد و احتمالی سرطانی شدن آن بسیار محدود می باشد، این در حالی است که این تومور ها می تواند منجر به آسیب عصبی و از دست دادن کنترل ماهیچه ها شود. بنابراین توصیه می گردد در صورتی که غلائم تومور شوانما را داشتید و یا در صورت احساس وجود توده در نقاط مختلف بدن یا بی حسی غیر معمول هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه و مورد معاینه قرار بگیرید.
برای شنیدن صحبت ها و توصیه های دکتر خلیل میرزامحمدی درباره جراحی ها و بیماری های حوزه مغز و اعصاب، می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
تومور مغزی چیست؟
هرگونه رشد غیرعادی در بافت مغز، لایه‌های پوششی اطراف آن، جمجمه و غدد مرتبط با آن (غده هیپوفیز یا پینه‌آل) ایجاد شود را تومور مغزی می‌گویند.
انواع تومور های مغزی
دو نوع تومور مغزی وجود دارد:
- تومور اولیه: محل تشکیل اولیه این تومور از مغز، لایه‌های پوششی آن یا غدد هیپوفیز و پینه‌آل می‌باشد. این تومورها معمولاً خوش‌خیم می‌باشند، کم تهاجمی بوده، به بافت‌های اطراف پخش نمی‌شوند و صدمه نمی‌زنند.
- تومور ثانویه: این تومور از نقاط دیگر بده به مغز پخش می‌شود. تقریباً تمام تومورهای ثانویه بدخیم هستند، از سرطان در باقی نقاط بدن به مغز سرایت می‌کنند و تحت عنوان متاستاز یا متاستاز مغزی شناخته می‌شوند.
شایعترین تومورهای مغزی
- متاستازها
- گلیوما
- مننژیوم
- لنفوم
- نوروما آکوستیک (شوانوما دهلیزی)
- تومورهای هیپوفیز
- تومور شوانوما
تومور شوانوما در چه محلی رشد می کند؟
تومور شوانوما می‌تواند در مغز یا سلول‌های شوان در سیستم عصبی محیطی که از اعصاب مغز در سراسر بدن وجود دارند تشکیل شود. شایعترین شوانوما، شوانومای دهلیزی است که به عنوان تومور مغزی در نظر گرفته می‌شود.
شوانما در چه سنی شایع است؟
تومور شوانوما بیشتر افراد بین ۵۰ تا ۶ سال را درگیر می نماید، این بیماری به ندرت در کودکان رخ می دهد، گاهی اوقات به علت یک نقص ژنتیکی ممکن است رخ دهد اما اکثراً در افراد سالم و بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای رخ می دهد. شوانوما جزء بیماری های نادر دسته‌بندی می‌شود.
تومور شوانما چه قسمت هایی از بدن را درگیر می کند؟
سلول‌های شوان در هدایت تکانه‌های عصبی نقش دارند و از اعصاب محیطی پشتیبانی می‌نمایند. تومور شوانومای سرطانی اغلب عصب سمپاتیک پا، بازو و گروهی از اعصاب در قسمت پایین کمر به نام شبکه ساکرال را درگیر می‌نماید.
علائم تومور شوانوما
تومور شوانوما رشد کندی دارد و گاهی اوقات تا چند سال بدون علامت است، علائم ایجاد شده در افراد مختلف متفاوت است اما برخی از شایعترین علائم عبارتند از:
- یک توده قابل مشاهده که با فشار آن بیمار احساس ناراحتی می نماید.
- بی‌حسی
- ضعف عضلانی
- احساس سوزن سوزن شدن
- دردی دردناک که به سوزش همراه است.
- تومور شوانوما دهلیزی می‌تواند شنوایی و تعادل فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
- تومورهای عصب صورت بر بلع، حرکات چشم و حس چشایی تاثیر می‌گذارند یا اینکه ممکن است باعث فلج شدن صورت شوند.
جراحی برای خارج کردن تومور شوانوما
رایج‌ترین جراحی مغز که به منظور خارج کردن تومور شوانوما انجام می‌شود جراحی کرانیوتومی (بخشی از جمجمه به طور موقت برداشته می‌شود) است. باقی مواردی که در جراحی تومور مغزی کاربرد دارند شامل: بیوپسی مغز، کرانیکتومی (برداشتن قسمتی از جمجمه)، اندونازال (جراحی از طریق بینی و سینوس‌ها) و نورواندوسکوپی هستند.
چه زمانی جراحی مغز برای خارج کردن تومور مغزی ضروری است؟
تعیین اینکه کدام جراحی برای درمان تومور شوانوما بیمار مناسب است و در کدام مرحله بیماری این جراحی باید انجام شود باید توسط بهترین جراح مغز و اعصاب تعیین شود، پزشک و گروه درمان سرطان موارد زیر را جهت جراحی در نظر خواهند گرفت:
- اندازه تومور شوانوما
- محل تومور در مغز
- خوش‌خیم بودن یا بدخیمی تومور شوانوما
- وضعیت کلی سلامت عمومی بیمار
- بیمار چه درمان‌هایی را در گذشته دریافت کرده است.
خطرات جراحی تومور شوانوما
جراحی مغز یکی از پیچیده‌ترین جراحی‌ها است و همواره خطراتی را در بر دارد. برخی از عوارضی که در هنگام خارج کردن تومور شوانوما ممکن است پیش بیاید شامل موارد زیر می‌شود:
- واکنش به داروی بیهوشی
- سکته هموراژیک
- لخته شدن خون
- تورم و التهاب در مغز
- عفونت در محل زخم
- تشنج
- ایجاد مشکلاتی در حافظه
- اختلال در عملکردهایی مانند صحبت کردن، دیدن و حفظ تعادل
- کما
آنچه که در هنگام جراحی تومور شوانوما روی می‌دهد؟
روند جراحی تومور شوانوما با توجه به نوع جراحی که پزشک انتخاب کرده است، متفاوت است اما جراحی مغز معمولاً در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. اگر برش در جمجمه ایجاد شود، پزشک یک حفره در نزدیک محلی که تومور واقع شده است ایجاد می نماید.
با استفاده از سی‌تی‌اسکن یا MRI آندوسکوپ را به سمت تومور هدایت می‌نماید، با دستیابی به تومور با استفاده از ابزارهای ظریف اقدام به خارج ساختن تومور می کند. پس از اتمام جراحی معمولاً قسمتی از جمجمه که برداشته شده بود، مجدداً به محل خود باز گردانده می‌شود.
اما اگر ناحیه مورد نظر دچار عفونت یا التهاب باشد آن قسمت از جمجمه را جایگزین نمی‌کند که به این روش کرانیکتومی می‌گویند. مدت زمان انجام جراحی بستگی به روش جراحی انتخاب شده دارد.
دوره نقاهت پس از جراحی
پس از اتمام جراحی، بیمار باید تحت مانیتور و مراقبت کامل باشد تا از عملکرد تمام اعضاء حیاتی او اطمینان حاصل شود. جهت جلوگیری از هرگونه تورم در مغز بلافاصله پس از جراحی بیمار در وضعیت عمودی قرار خواهد گرفت. با توجه به پیچیدگی جراحی که انجام شده است لازم است که بیمار به مدت چند هفته یا بیشتر در بیمارستان تحت مراقبت کامل قرار بگیرد.
جراح و کادر درمان به طور مداوم وضعیت سلامتی بیمار را در نظر خواهند گرفت و زمانی که بیمار سلامت نسبی پیدا کرد می‌تواند به منزل بازگردد، در صورت وجود درد شدید، داروهای مسکن تجویز خواهد شد. قبل از اینکه بیمار از بیمارستان مرخص شود، پزشک دستورالعمل هایی را جهت مراقبت بعد از جراحی تومور شوانوما در منزل به او خواهد داد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- نحوه‌ی مراقبت از ناحیه‌ای که تحت جراحی بوده است.
- دستورالعمل‌هایی جهت مصرف مسکن‌های ضد درد
- تعیین جلسات ویزیت پس از ترخیص
- سطح مجاز برای فعالیت‌هایی که بیمار می‌تواند انجام دهد.
کلام آخر
شوانوما توموری است که از سلول‌های شوان سیستم عصبی محیطی یا ریشه‌های عصبی ایجاد می‌شود، تقریباً در اکثر موارد خوش‌خیم هستند و رشد کندی دارند اما گاهی اوقات می‌توانند بدخیم باشند. شوانوما در ۹۰ درصد موارد منفرد هستند بدین معنی که فقط یک تومور وجود دارد.
