توده هایی که بر روی استخوان ها و رباط های ستون فقرات و نخاع رشد می کنند تومورهای نخاعی نام دارند. برخی از این تومورها سرطانی و برخی دیگر غیر سرطانی هستند. تومورهای مغز و نخاع دارای رشد غیر طبیعی بافت در داخل جمجمه یا ستون فقرات استخوانی هستند. تومورها در صورتی به عنوان خوش خیم (غیر سرطانی) طبقه بندی می شوند که سلول های تشکیل دهنده رشد مشابه سلول های طبیعی داشته باشند. این سلول ها به آرامی رشد می کنند و در یک مکان محدود شوند.
تومورها بدخیم همان تومور های سرطانی هستند که سلول ها با سلول های طبیعی متفاوت می باشند. این سلول ها به سرعت رشد می کنند و به راحتی به نقاط دیگر گسترش یابند.در این مقاله به علائم، علت و درمان این تومورها می پردازیم.
تومورهای نخاعی چیست؟
در برخی از افراد تومورهایی بر روی استخوان و رباط های ستون فقرات، نخاع و ریشه های عصبی وجود دارد که این تومورها به تومورهای نخاعی معروف هستند. برخی از این تومورها خوش خیم و غیر سرطانی و برخی دیگر بدخیم و سرطانی هستند. در اغلب مواقع منشا این تومورها در بخش های دیگر بدن است که تومور در دیگر اعضای بدن ایجاد شده و به ستون فقرات راه می یابد. این توده ها می توانند باعث درد، مشکلات عصبی و در برخی موارد حتی منجر به فلج افراد شوند. در مورد ضربه مغزی بیشتر بدانید.
برای شنیدن صحبت ها و توصیه های دکتر خلیل میرزامحمدی درباره جراحی ها و بیماری های حوزه مغز و اعصاب، می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
انواع تومورهای نخاعی
به طور کلی تومورهای نخاعی شایع، ۳ نوع هستند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
تومورهای ستون مهره ها
۱- تومورهای پیش سرطانی: تومورهایی که در ستون مهره ها رخ می دهد و منشا آن ها معمولا دیسک های ستون فقرات هستند از این دسته تومورها می باشند. از شایع ترین تومورهای بدخیم استخوان می توان به استئوژنیک سارکوم اشاره کرد. تومورهای نخاعی پیش سرطانی معمولا نادر هستند.
۲- تومورهای متاستاتیک: همانطور که قبلا گفته شد در اغلب موارد تومورهای نخاعی بر اثر سرطان های ایجاد شده در نواحی دیگر بدن که به ستون فقرات راه می یابند به وجود می آیند. این تومورها در بانوان بیشتر بر اثر سرطان های سینه و ریه به وجود می آیند. همچنین علت این تومورها در مردان معمولا سرطان های پروستات و ریه هستند.
تومورهای اینترادورال
برخی از تومورها داخل کانال نخاعی و خارج از اعصاب رشد می کنند که این تومورها اینترادورال نامیده می شوند. این تومورها انواع مختلفی دارند و معمولا خوش خیم هستند. در ادامه انواع شایع این تومورها را ذکر می کنیم.
۱- مننژیوما: این تومورها هم خوش خیم و هم بد خیم هستند. مننژیوما در پرده های اطراف نخاع به وجود می آیند. این نوع تومور در زنان میانسال بیشتر دیده می شود.
۲- تومورهای غلاف عصبی: منشا این تومور در ریشه های عصبی بیرون آمده از نخاع می باشد. تومورهای غلاف عصبی اغلب خوش خیم و با رشد کم همراه هستند. در مورد آنوریسم مغزی بیشتر بدانید.
تومورهای داخل نخاعی
این تومورها داخل عصب ها و نخاع رشد می کنند. این نوع تومورها معمولا خوش خیم هستند و در ستون فقرات رشد می کنند.
علت ایجاد تومورهای نخاعی چیست؟
علت تشکیل بیشتر تومورهای اولیه مغز و نخاع همچنان یک راز باقی مانده است. دانشمندان دقیقاً نمی دانند چرا و چگونه سلول های سیستم عصبی یا سایر نقاط بدن هویت طبیعی خود را از دست می دهند و به طور غیرقابل کنترلی رشد می کنند.
برخی از علل احتمالی ابتلا عبارتند ازعلت ایجاد این تومورها می تواند نقایص ژنتیکی باشند. تومورهای ثانویه ستون فقرات معمولا بر اثر سلول های سرطانی در کلیه، ریه و یا سینه ها ایجاد می شوند که ستون فقرات راه پیدا می کنند. به طور کلی از علت این تومورها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- نقص ژنتیکی و وراثت
۲- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و تشعشات
۳- تقسیم سلول های سرطانی در استخوان ها، اعصاب و غضروف ستون فقرات
۴-ژن های معیوب
طول عمر بیماران تومور نخاعی
حدود ۷۰% بیماران پس از جراحی و درمان تومورهای نخاعی بیش از ۵ سال عمر می کنند. هر سال حدود ۱۰۰۰۰ آمریکایی به تومورهای اولیه یا متاستاتیک نخاع مبتلا می شوند. اگرچه تومورهای طناب نخاعی افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می دهند، اما بیشتر در بزرگسالان جوان و میانسال دیده می شوند. تومورهای مغزی سالانه حدود ۴۰۰۰۰ آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد. حدود نیمی از این تومورها اولیه و بقیه متاستاتیک هستند.
علائم تومورهای نخاعی چیست؟
علائم تومورهای نخاعی به محل قرارگیری تومور،رشد و نوع تومور بستگی دارد. برخی از علائم می تواند نشانگر وجود تومور نخاعی باشد. این علائم عبارتند از:
- گردن درد و کمر درد که مشکلاتی مانند بی حسی دست و پاها را به همراه دارد.
- درد در قسمت مهره ها که با فشرده شدن آن ها شدت می یابد.
- کمر درد که با علائمی مانند بی اشتهایی، از دست دادن وزن بدون دلیل، حالت تهوع و تب همراه هست.
- دردری که در شب بیشتر می شود و با استراحت تسکین نمی یابد.
درمان تومورهای نخاعی
درمان در تومورهای نخاعی بستگی به نوع و شدت تومورها دارد. سه روش درمانی رایج عبارتند از جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی. هنگامی که یک تومور نخاع یا ساختارهای اطراف آن را فشرده می کند، ممکن است کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم و حفظ عملکرد عصبی تا زمانی که تومور خارج شود تجویز شود. به طور معمول درمان این عارضه عبارت است از:
استفاده از دارو
در برخی از موارد پزشک برای کاهش تورم و التهاب ناشی از وجود تومورها برای بیمار داروهایی را تجویز می کند. این داروها شامل داروهای ضد التهاب و کورتیکواستروئید ها هستند.
روش جراحی بسته
این جراحی بدون ایجاد برش در پوست و به صورت بسته انجام می شود. یکی از تکنیک های این جراحی، آمبولیزاسیون نام دارد. برخی از تومورها از شبکه عروق خونی تغذیه می کنند که متخصص برای پیشگیری از خونریزی، این عروق را می بندد. در آمبولیزاسیون پزشک با استفاده از یک کاتتر به رگ خونی دسترسی پیدا می کند که از این وسیله برای انتقال سیم پیچ، بالن و لوازم مورد نیاز دیگر برای بستن رگ استفاده می شود. این روش یک عمل پیش جراحی می باشد.
جراحی باز
این جراحی باعث کاهش درد، ثبات ستون فقرات و حفظ عملکرد عصبی می شود. روش جراحی برای تومورهای قابل برداشتن استفاده می شود. جراحی برای برداشتن هر چه بیشتر تومور معمولاً اولین قدم در درمان تومور قابل دسترس است – تا زمانی که خطر آسیب عصبی کمی وجود داشته باشد. خوشبختانه، پیشرفتهای جراحی مغز و اعصاب اکنون این امکان را برای پزشکان فراهم میکند که به تومورهایی دست یابند که قبلاً غیرقابل دسترس تلقی میشدند.
پرتو درمانی
برخی از تومورها غیر قابل جراحی هستند و جراحی برای آن ها خطرناک است که در این مواقع از این روش استفاده می شود. در روش پرتو درمانی از پرتوهایی با قدرت زیاد برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. پزشکان اکثر تومورهای بدخیم، غیرقابل دسترس یا غیرقابل عمل CNS را با پرتودرمانی و/یا شیمی درمانی درمان می کنند. پرتودرمانی سلول های تومور را با پرتوهای کشنده انرژی بمباران می کند. شیمی درمانی از داروهای کشنده تومور استفاده می کند که به صورت خوراکی یا تزریق به جریان خون تجویز می شوند. پزشکان اغلب از ترکیبی از داروها برای شیمی درمانی استفاده می کنند. در مورد تومورهای مهره گردنی بیشتر بدانید.
شیمی درمانی
شیمی درمانی روشی است که برای درمان بسیاری از سرطان ها انجام می شود.از این روش برای کوچک کردن و نابود کردن سلول های سرطانی، جلوگیری از رشد و گسترش سلول های سرطانی به دیگر قسمت های بدن استفاده می شود.
عوارض جراحی تومورهای نخاعی
نخاع یکی از مهم ترین و حساس ترین بخش های بدن هر انسان است و آسیب دیدن این عضو خطرات جدی را به همراه دارد. تومورهای نخاعی در نزدیکی نخاع قرار دارند بنابراین جراحی این تومورها بسیار حساس هستند و این جراحی جزو خدمات و وظایف جراح مغز و اعصاب می باشد؛ باید توسط بهترین جراح مغز و اعصاب انجام شود. از عوارض احتمالی این جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ممکن است بیمار دچار خونریزی شود.
- ممکن است عصب های نخاعی بیمار آسیب ببینند.
- در صورت عدم مراقبت های بعدی بیمار ممکن است بیمار دچار عفونت شود.
بهتر است بدانید انتخاب جراح خوب ریسک ابتلا به عوارض بعدی را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.
نتیجه گیری
تومورهای نخاعی یک عارضه ی بسیار جدی هستند که چه خوش خیم و چه بد خیم باشند نیاز به درمان و معالجه فوری دارند. تشخیص شدت این تومورها به نوع آن، محل تومور و اندازه آن ها بستگی دارد که از سوی متخصص جراح مغز و اعصاب تشخیص داده می شود. در این مقاله سعی کردیم تا درباره این تومور اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهیم. اگر چه هر یک از علائم مشکوک ذکر شده را مشاهده کردید در سریع ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کنید.
