غده هیپوفیز یکی از بافت های کوچک می باشد که در قسمت زیرین مغز قرار می گیرد. هورمون های خاصی به وسیله این غده ترشح می شوند که هر یک از این هورمون ها کارکرد های خاصی دارند. برای تولید مثل و رشد در کودکان این غده اهمیت زیادی پیدا می کند. این غده یکی از مهم ترین غدد در بدن افراد به شمار می آید. چرا که در تمامی لحظات اقدامات مهمی را برعهده دارد.
غده هیپوفیز چیست؟
غده هیپوفیز یکی از بافت های کوچک مغز به شمار می رود که در قسمت زیرین مغز قرار گرفته است. هورمون های خاصی به وسیله این غده ترشح می گردند که هر یک از این هورمون ها کارکرد های خاصی در بدن دارند. برای تولید مثل و رشد در کودکان این غده اهمیت زیادی در بدن دارد.
بسیاری از غده های موجود در بدن افراد تنها یک هورمون را تولید می نمایند. اما باید بدانید که این غده دارای پیچیدگی و مشخصات خاصی می باشد. این غده می تواند ۶ هورمون متنوع را در بدن تولید کرده و پخش نماید. بسیاری از هورمون ها در کنترل هورمون های متنوع مانند هورمون تیروئید نقش دارند
برای کسب اطلاعات بیشتر و شنیدن صحبت های دکتر خلیل میرزامحمدی درباره درمان بیماری ها و جراحی های مغز و اعصاب می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
تومور هیپوفیز چگونه شکل می گیرد ؟
تومور های زیادی در بدن شکل می گیرند که هر یک از آنها بیماری های خاصی را به وجود می آورند. آدنوم های این غده در دسته بندی های متنوع تقسیم می گردد. آنها امکان دارد که خوش خیم و یا سرطانی باشند. این نمونه تومورها ممکن است که به صورت ترشحی باشند.
در واقع آنها هورمون های خاصی را تولید می کنند و یا اصلاً هورمون تولید نمی کنند. اگر اندازه آنها یک سانتی متر داشته باشند ماکروآدنوم معرفی می شوند. اما اگر اندازه آنها کوچکتر از یک سانتیمتر باشد به آنها میکروآدنوم خواهند گفت. نمونه دیگری از تومورها امکان دارد که در این ناحیه به وجود بیاید اما بیشتر آنها نادر هستند و عمل جراحی متنوعی روی آنها انجام می گردد. روش های تشخیص این تومور را در ادامه معرفی می کنیم
روش های تشخیص تومور در غده هیپوفیز
تومور درون این غده به طور معمول زمان انجام آزمایشات و همچنین درمان مشکلات دیگر بدن مشاهده می شود و پزشک آن را تشخیص می دهد.
به عنوان مثال خانم هایی که تا کنون دارای فرزند نشده اند امکان دارد که زمان شیردهی آزمایش های متنوعی انجام دهند و متوجه شوند که غده مربوطه در بدن آنها شکل نامناسبی به خود می گیرد.
با در نظر گرفتن این مسئله باید بیان کنیم که بسیاری از تومورهای درون این غده زمانی که به دلیل مشکلات و علائم شناسایی نشوند به عنوان این اینسیدنتالوما معرفی می گردند. زمان بررسی و انجام هر یک از آزمایشات برای مشکل سلامتی این غده تشخیص داده خواهد شد.
در این شرایط امکان دارد که تومور در نتایج سی تی اسکن مشاهده شود. هیچ مشکل و علامت خاصی که مربوط به این غده وجود نداشته باشد اصلاً تشخیص داده نخواهد شد.
روش های درمان غده هیپوفیز
در صورتی که تمام علائم مربوط به این غده مشاهده شود فرد باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
پزشک در ابتدا پرسش هایی را در مورد علائم و همچنین سابقه سلامتی بیمار می پرسد.
پس از آن معاینه فیزیکی از بیمار به عمل می آورد. در صورتی که نیاز باشد پزشکی تعدادی آزمایش را برای بیمار تجویز می کند.
معاینات مربوط به چشم برای بررسی این مسئله که آیا تومور روی بینایی بیمار تاثیر گذاشته است اهمیت زیادی دارد.
معاینه کردن مغز و اعصاب برای آزمایش کردن نحوه کار مغز یکی دیگر از اقدامات پزشک پیش برای درمان می باشد. آزمایش خون و ادرار توسط پزشک باید برای بررسی کردن سطح هورمون بیمار تجویز گردد. تصویربرداری یکی دیگر از اقداماتی می باشد که پزشک برای جستجوی تومور درون بدن تجویز می کند.
مداخله بسیار سریع یکی از بهترین اقداماتی می باشد که برای بهبود تومور فراهم می گردد. به‌طور کلی نحوه درمان این تومور به اندازه آن و سلامت کلی بدن بیمار بستگی دارد. سه نوع روش درمانی برای درمان این تومور وجود دارد. یکی از آنها برداشتن تومور به وسیله جراحی می باشد و دیگری پرتو درمانی است که با استفاده از اشعه ایکس این روش را انجام می دهند. یکی دیگر از روش های از بین بردن تومور درمان دارویی می باشد. برای کوچک تر شدن و همچنین ریشه کن کردن تومور به وجود آمده پزشک داروهای متفاوتی را تجویز می کند.
مقاله جراحی تومور مغزی اطلاعات مفیدی درباره انجام جراحی های مغزی به شما می دهد.
علائم ایجاد تومور هیپوفیز چیست ؟
برخی از علائمی که مربوط به ایجاد این تومور در بدن می باشد عبارت است ازعلائم آدنومای هیپوفیز با توجه به نوع هورمون های آزاد شده بوسیله تومور یا اثر فشاری (توده‌ای) آن بر ساختارهای مجاور متفاوت هستند. وجود تعداد زیادی هورمون میتواند منجر به اختلالات یا سندروم های خاص شود:
پرولاکتین بالا
اکثراً باعث از دست رفتن عملکرد جنسی و ناباروری در مردان می‌شود. همچنین ممکن است باعث بزرگ شدن سینه در مردان( ژنیکوماستی) شود. در زنانی که در سن باروری هستند، تومورِ ایجادکننده پرولاکتین میتواند باعث ایجاد شیر در سینه‌ها، تغییر در سیکل قاعدگی یا فقدان قاعدگی یا مشکلات در ارتباط با حاملگی شود. زنانی که یائسه هستند تغییری در سیکل قاعدگی‌شان ایجاد نشده بنابراین مشکلی در آنها دیده نمی‌شود. در این‌صورت سردرد و از دست دادن قدرت بینایی میتواند نشانه‌ای از پرولاکتین بالا باشد.
آکرومگالی
بزرگ شدن دست ها، پاها، صورت و عرق کردن بیش از حد، متداول‌ترین نشانه‌های تولید بیش از حد هورمون رشد هستند. علائم دیگر عبارتند از: درد مفاصل(آرتروز)، وقفه تنفسی هنگام خواب (خرناس کشیدن بیش از حد، قطع تنفس هنگام خواب)، فشار خون بالا، دیابت (بالارفتن قند خون)، پولیپ روده بزرگ، تغییر فاصله بین دندان ها، پوست چرب و جوش پوستی.
سندروم کوشینگ
وقتی‌که غده هیپوفیز مقدار بیش از حد هورمون هیپوفیز(ACTH) تولید کند، غدد آدرنال (فوق کلیوی) بیش از حد کورتیزول تولید کرده و بیماری کوشینگ ایجاد می‌شود. دکتر هاروی کوشینگ جراح مغز و اعصاب ، در ابتدا این بیماری را در دهه ۱۹۲۰ میلادی شناسایی کرد. درنتیجه بیماری هیپوفیز به نام بیماری کوشینگ نامیده می‌شود.
تولید بیش از حد کورتیزول باعث افزایش وزن( خصوصاً در ناحیه شکم و گردن)، از دست دادن توده عضلانی (پا و دست)، ضعف عضلانی، افسردگی، اشکال در تمرکز و حافظه، اختلال در خواب، تحریک‌پذیری، نازک شدن و سریع کبود شدن پوست، فشار خون بالا، دیابت، از دست دادن توده استخوانی (پوکی استخوان)و خطر شکستگی استخوان و تضعیف سیستم ایمنی و درنتیجه خطر بالای ابتلا به عفونت.
کیست هیپوفیز
هر نوع غده درون‌ریز میتواند کیست ایجاد کند. این کیست معمولاً در تخمدان و غده تیروئید ایجاد می‌شود. کیست غده تیروئید خوش‌خیم بوده ولی براثر بزرگ شدن و ایجاد سردرد و یا تداخل با عملکرد عادی هیپوفیز مشکل‌ساز می‌شود. علائم متداول این کیست سردرد بوده و چنانچه کیست بزرگ باشد باعث از دست دادن قدرت بینایی و فقدان عملکرد عادی هیپوفیز می‌شود. در برخی موارد کیست میتواند باعث تکرر ادرار و تشنگی بسیار زیاد شود (دیابت بی‌مزه).
برخی دیگر از علائم افراد مبتلا به غده هیپوفیز
برخی از علائمی که مربوط به ایجاد این تومور در بدن می باشد عبارت است از:
1. افراد دچار سردرد هایی که مزمن هست می شوند و امکان دارد که با گذر زمان این سردرد تشدید گردد.
2. آکرومگالی یکی از مشکلاتی است که بر اثر رشد بیش از اندازه هورمون برای افراد به وجود می آید و دست و پای افراد بسیار بزرگ خواهد شد. در صورت عدم درمان مشکل درست شدن عناصر صورت برای افراد به وجود می آید.
3. زمانی که هورمون رشد زیادی برای افراد در دوران بلوغ تولید گردد احتمال این مشکل شدت پیدا می کند.
4. سندروم‌کوشینگ که بر اثر تولید بیش از اندازه هورمون به وجود می آید. معمولاً موجب گرد شدن صورت و ایجاد برآمدگی در قسمت شانه ها خواهد شد.
5. بیماری آدیسون یکی دیگر از بیماری هایی به شمار می رود که علائم مربوط به ایجاد این تومور است.
6. عادت های ماهانه فرد از بین می رود و یا نامنظم خواهد شد. ناباروری یکی دیگر از مشکلات مربوط به این تومور خواهد بود
طول عمر بیماران مبتلا به غده هیپوفیز
به طور حتم کسانی که به این بیماری مبتلا خواهند شد به دلیل نداستن خیلی از نکات مهم در رابطه با این بیماری دچار ترس، سردرگمی و نگرانی در رابطه با آینده خود خواهند شد. اما باید این نکته در رابطه با این بیماری را بیان کنیم که مهم‌ترین فاکتوری که در میزان موفقیت درمان و طول عمر بیماران تاثیر دارد، خوش‌خیم یا بدخیم بودن تومور است. تومور هیپوفیز از جمله تومورهای خوش‌خیم است که معمولا رشد آرامی دارد و در همان بافت غده باقی میماند.
رشد این تومور به حدی آرام است که گاهی اوقات تا سال‌ها بعد از ایجاد، هیچ علامتی از خود بروز نمی‌دهد. گاهی اوقات فرد به دلایل دیگر به پزشک مراجعه کرده و در عکس‌برداری‌های انجام شده متوجه حضور این تومور در جمجمه خود می‌گردد.
در این مواقع پزشک از بیمار می‌خواهد تا به طور مستمر مورد معاینه قرار گیرد تا وضعیت تومور بررسی گردد. در صورتی که تومور باعث ایجاد مشکل در دیگر غدد شده و در میزان ترشح هورمون‌ها خلل ایجاد کرده باشد، پزشک با استفاده از دارو مشکلات ایجاد شده را برطرف کرده و فعالیت‌ها آنها را کنترل می‌کند. اگر تومور رشد سریعی داشته باشد و باعث آسیب به اعصاب شود، پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می‌دهد.
جراحی تومور هیپوفیز چندان خطرناک نیست و در اغلب موارد با موفقیت انجام می‌شود. هرچه سن بیمار پایین‌تر باشد، میزان موفقیت عمل و بهبودی کامل او بالاتر خواهد بود. بر اساس تحقیقات انجام شده، حدود ۷۰ درصد بیماران مبتلا به تومور هیپوفیز پس از درمان، ۵ سال و بیشتر زنده می‌مانند.
مقاله جراحی تومور هیپوفیز، اطلاعات مهمی درباره این عمل جراحی با کمترین نقاهت و عوارض ممکن به شما خواهد داد.
2 پاسخ
سلام .
اینکه گفته شده فرد مبتلا بعد از درمان ۵ سال زنده میماند، ترجمه اشتباه است.
طبق تحقیقاتی که برای نرخ بقای ۵ ساله انجام شده، بیش از ۹۷ ٪ حداقل ۵ سال زنده مانده اند.
بر اساس سایر مطالبی که عنوان شده این افراد lifespan طبیعی دارند و البته عواملی مثل نوع تومور، اندازه، سن بیمار و …. میتواند دخیل باشد
حدود ۷۰ درصد بیماران مبتلا به تومور هیپوفیز پس از درمان، ۵ سال و بیشتر زنده می‌مانند.
سلام. در این مطلب عنوان نشده که تا 5 سال فوت میکنند. لطفا مطلب و دوباره بازخوانی کنید. ممنون از توجه شما