ضایعه عروقی مغزی کاورنوم مجموعه‌ای از رگ‌های خونی غیرطبیعی، متورم و با دیواره نازک پر خون هستند که در مغز، نخاع، پوشش مغز یا اعصاب جمجمه رخ می دهند. اندازه ضایعه عروقی مغزی از کمتر از یک چهارم اینچ تا 3-4 اینچ متغیر است. این عارضه با نام های کاورنوما،آنژیوم، همانژیوم غاری یا ناهنجاری های عروقی داخل جمجمه نیز شناخته می شود. این ضایعه تمایل زیادی به رشد و آسیب رسانی به بافت مغز دارد. در صورت عدم درمان به موقع این بیماری، ممکن است بیمار دچار تشنج یا عوارض بسیاری شود. لذا شناخت این بیماری و راه های درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
ضایعه عروقی مغزی
ضایعه عروقی مغزی کاورنوم رگ های خونی غیرطبیعی هستند. این ضایعه ها ظاهری شبیه تمشک یا توت کوچک دارند و منجر به ایجاد مشکلاتی در مغز یا نخاع فرد می گردد. این ناهنجاری ها، که اندازه آنها از 2 میلی متر تا چندین سانتی متر متفاوت است، ممکن است ارثی باشند، اما اغلب خود به خود ایجاد می شوند.
دلیل اصلی خطرناک بودن ضایعه عروقی مغزی کاورنوم ایجاد خونریزی در مغز یا نخاع می باشد. خونریزی های مغزی یا ستون فقرات بسته به محل عروق مغزی در سیستم عصبی فرد، می تواند طیف گسترده ای از علائم عصبی نظیر تشنج را ایجاد نماید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و شنیدن صحبت های دکتر خلیل میرزامحمدی درباره درمان بیماری ها و جراحی های مغز و اعصاب می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
علل ایجاد ضایعه عروقی مغزی
اینکه چه چیزی باعث ایجاد ضایعه عروقی مغزی کاورنوم می شود، دقیقا مشخص نیست. حدود 20 درصد از افراد مبتلا به ضایعه عروقی مغزی دارای زمینه وراثتی آن هستند، به این معنی که آنها این بیماری را به ارث برده اند. محققان جهش های ژنتیکی را شناسایی کرده اند که می تواند باعث ناهنجاری های غار مغزی شود، مانند ژن های KRIT1 (CCM1)، CCM2 و PDCD10 (CCM3). در مورد زمینه ارثی ابتلا به این بیماری می توان گفت که در صورت وجود حتی یک کپی از ژن تغییر یافته در هر سلول، احتمال ایجاد اختلال بسیار بالا می باشد. در شکل خانوادگی، فرد مبتلا جهش را از یکی از والدین مبتلا به ارث می برد. برخی ضایعه عروقی مغزی را با تومور مغزی اشتباه می گیرند.
اکثر افراد مبتلا به ضایعه عروقی مغزی کاورنوم شکل پراکنده این اختلال را دارند. این موارد در افرادی رخ می دهد که سابقه این اختلال را در خانواده خود ندارند.
عوارض ضایعه عروقی مغزی
فرد مبتلا به ضایعه عروقی مغزی کاورنوم ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. علائم ناشی از این بیماری معمولا در موارد حاد بروز می کند. این علائم با تغییر اندازه ناهنجاری و به دلیل خونریزی و بازجذب خون، ممکن است ظاهر شوند و فروکش نمایند. علائمی که اتفاق می افتد شامل موارد زیر می باشد:
- تشنج
- ضعف در بازوها یا پاها
- مشکلات بینایی
- مشکلات تعادل
- مشکلات حافظه و توجه
- سردرد
چه زمانی و چگونه به دنبال مراقبت پزشکی باشیم
اگر علائم ناگهانی مانند سردرد شدید، تشنج، ضعف در بازوها یا پاها، مشکلات بینایی، مشکلات تعادل، مشکلات حافظه و توجه را تجربه کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که در تست های مربوطه ضایعه عروقی مغزی کاورنوم در شما مشاهده شد، باید به جراح مغز مراجعه نمایید.
آمار ابتلا به ضایعه عروقی مغزی
ناهنجاری های غار مغزی حدود 16 تا 50 نفر از هر 10000 نفر در سراسر جهان را مبتلا می کند.
تشخیص بیماری ضایعه عروقی مغز
ضایعه های عروقی مغزی کاورنوم بخشی از ضایعات هستند که به عنوان “ناهنجاری های عروقی مخفی آنژیوگرافیک” شناخته می شوند. این بدان معنی است که آنها در آنژیوگرافی قابل مشاهده نیستند. آنژیوگرافی نمی تواند ناهنجاری های غار را تشخیص دهد، زیرا خون در این نوع ضایعات به آرامی جریان می یابد.
بنابراین تصویربرداری MRI واسکن MRI در چندین بازه زمانی به منظور مشاهده تغییر در اندازه ناهنجاری ضایعه عروقی مغزی کاورنوم، خونریزی یا ظهور ضایعات جدید مورد استفاده قرار می گیرد.
درمان ضایعات عروقی مغز
ضایعات بدون علامت
به طور کلی، ضایعه عروقی مغزی کاورنوم که به طور اتفاقی کشف می شود باید سالانه به مدت دو سال و سپس هر پنج سال یکبار با اسکن MRI دنبال شود. در صورت مشاهده هرگونه شواهد بالینی از خونریزی یا ظاهر شدن علائم جدید، MRI باید در بازه های زمانی کوتاه تری انجام شود.
برای برخی از بیماران ممکن است داروهای ضد تشنج تجویز شود. این نمونه ای از یک نوع فرعی از AVM است که ممکن است از طریق رادیوگرافی بررسی شود. عواقب خونریزی ناشی از این ضایعات بسیار کمتر از سایر موارد می باشد.
ضایعات علامت دار
جراحی برای کنترل تشنج باید در نظر گرفته شود اگر:
- تشنج را نمی توان از طریق دارو کنترل کرد.
- ضایعات عروقی مغز در یک منطقه کم خطر و قابل دسترسی از مغز است.
- مشخص شده است که ضایعه باعث تشنج می شود.
کاندیدای مناسب درمان ضایعات عروقی مغز
با وجود اینکه بسیاری از ضایعه های عروقی مغزی کاورنوم بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می دهند، شکل ژنتیکی (خانوادگی ارثی) این بیماری می تواند باعث ایجاد ناهنجاری های متعدد در ابتدا و در طول زمان شود. بنابراین افرادی که زمینه وراثتی این بیماری را دارند باید دائما تحت نظر پزشک باشند. در مورد ضربه مغزی بیشتر بخوانید.
موارد منع جراحی ضایعات عروقی مغز
اگر تشنج از طریق مدیریت دارویی کنترل شود، ممکن است هیچ دلیل قانع کننده ای برای انجام جراحی وجود نداشته باشد. به طور کلی، اگرچه تشنج ممکن است واقعاً با برداشتن موفقیت آمیز میکروسکوپی درمان شود، اما هدف اصلی جراحی، جلوگیری از خونریزی و مشکلات آینده، مانند تشنج هایی که ممکن است همراه باشد. کنترل تشنج به خودی خود توجیهی برای انجام میکروجراحی روی ضایعه عروقی مغزی کاورنوم نیست.
در صورتی که ضایعه در مکان حساسی از مغز باشد و برداشتن منجر به ایجاد مشکلات جدی تری برای فرد شود.
جراحی در بیماران مبتلا به نقایص عصبی پیشرونده باید مورد بررسی جدی قرار گرفته شود، این نقایص ممکن است پس از جراحی بدتر شود.
هزینه درمان ضایعات عروقی مغز
هزینه درمان ضایعه عروقی مغزی کاورنوم بسته به نوع بیماری، حاد بودن مشکل، درمان پیشنهادی و تخصص پزشک متفاوت می باشد. به منظور اطلاع دقیق از هزینه ها ضروری است که به جراح مغز و اعصاب مراجعه گردد.
کلام آخر
ضایعه عروقی مغزی کاورنوم مجموعه ای از رگ های خونی کوچک (مویرگ ها) در مغز هستند که بزرگ شده و دارای ساختار نامنظمی می باشند.این مویرگ ها دارای دیواره های نازک غیرطبیعی هستند و فاقد بافت های حمایتی دیگر مانند الیاف الاستیک هستند. بنابراین این رگ های خونی مستعد نشت خون هستند که می تواند باعث ایجاد مشکلات سلامتی مرتبط با این بیماری می گردد.
