بیماری دیسک بین مهره ای یک بیماری شایع است که با تجزیه (دژنراسیون) یک یا چند دیسک جداکننده استخوان های ستون فقرات (مهره ها) مشخص می شود و باعث درد در پشت یا گردن و اغلب در پاها و بازوها می شود. دیسک های بین مهره ای فشار وارد شده به ستون فقرات را کاهش می دهند.
دیسکهای ناحیه کمر اغلب در بیماری دیسک بین مهرهای تحت تأثیر قرار می گیرند، هر بخشی از ستون فقرات ممکن است دچار انحطاط دیسک شود. بسته به محل دیسک آسیب دیده، بیماری دیسک بین مهره ای می تواند باعث درد دوره ای یا مزمن در پشت یا گردن شود. درد اغلب هنگام نشستن، خم شدن یا بلند کردن اجسام بدتر می شود.
بیرون زدگی دیسک کمر
دیسک کمر آسیب دیده، مستعد بیرون زدگی (فتق) است. دیسک بیرون زده می تواند به یکی از اعصاب نخاعی که از نخاع به بقیه بدن می گذرد فشار بیاورد. این فشار باعث درد، ضعف و بی حسی در پشت و پاها می شود. فتق دیسک اغلب باعث درد عصبی به نام سیاتیک می شود که در امتداد عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر تا طول هر پا ادامه دارد.
دکتر خلیل میرزامحمدی درباره رابطه بین راه رفتن سریع و فتق دیسک می گویند: منظور ما از راه رفتن سریع، قدم قبل از دویدن است. به طور خاص این فعالیت بدنی شامل یک راه رفتن محکم و یک گام نسبتاً طولانی است. پیاده روی سریع، گردش خون را تحریک می کند و به همین علت است که توصیه میشود.
برخلاف دویدن که در آن بدن (برای چند ثانیه) با یک پرش کوچک از روی زمین بلند میشود، پیاده روی سریع به شما این امکان را میدهد که بدون تأثیر بر سلامت کمر و زانو، یک اثر قلبی بسیار مشابه به دست آورید. در واقع، مانند پیاده روی سنتی، پرشهای کوچک وجود ندارد.
علاوه بر این، بسیاری از مطالعات علمی نشان داده اند که پیاده روی به بدن اجازه میدهد تا اندورفین ترشح کند. اینها با آرام کردن بدن باعث کاهش موقت احساس درد میشوند. مزایای پیاده روی سریع به همین جا ختم نمی شود این فعالیت بدنی خاص به شما امکان میدهد فاصله بین دیسک های مهره ای را نیز افزایش دهید این امر تأثیر مثبتی بر درد خواهد داشت زیرا با کاهش فشار بین مهره ها درد نیز به همین ترتیب کاهش می یابد.
دیسک بین مهره ای
با تحلیل رفتن دیسک، برآمدگی های کوچک استخوانی (خارهای استخوانی) ممکن است در لبه های مهره های آسیب دیده ایجاد شود. این خارهای استخوانی ممکن است اعصاب نخاعی را تحت فشار قرار دهند و منجر به ضعف یا بی حسی در بازوها یا پاها شوند.
اگر خارهای استخوانی نخاع را تحت فشار قرار دهند، افراد مبتلا می توانند در راه رفتن و کنترل مثانه و روده دچار مشکل شوند. با گذشت زمان، دیسک تحلیل رفته و آسیب دیده ممکن است به طور کامل شکسته شود و هیچ فضایی بین مهره ها باقی نماند که می تواند منجر به اختلال در حرکت، درد و آسیب عصبی شود.
تخمین زده می شود که بیماری دیسک بین مهره ای سالانه حدود ۵ درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته را تحت تاثیر قرار دهد.
علل بروز بیماری دیسک بین مهره ای
بیماری دیسک بین مهره ای ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. برخی از این عوامل شناسایی شده اند، اما بسیاری از آنها ناشناخته باقی مانده اند. محققان تغییراتی را در چندین ژن شناسایی کرده اند که ممکن است بر خطر ابتلا به بیماری دیسک بین مهره ای تأثیر بگذارد.
ژن های مرتبط، دستورالعمل هایی را برای تولید پروتئین هایی به نام کلاژن ارائه می دهند. کلاژن ها خانواده ای از پروتئین ها هستند که بافت های همبند مانند پوست، استخوان، غضروف، تاندون ها و رباط ها را تقویت و محافظت می کنند. کلاژن ها شبکه ای از الیاف را تشکیل می دهند که منجر به ایجاد ثبات در دیسک های بین مهره ای می شوند.
تغییرات طبیعی در ژن های مرتبط با عملکرد ایمنی بدن نیز با افزایش خطر ابتلا به بیماری دیسک بین مهره ای مرتبط است. هنگامی که بدن مهاجم خارجی مانند ویروس را شناسایی می کند، این ژن ها در تحریک پاسخ ایمنی نقش دارند.
تصور می شود که این گونه های ژنی می توانند منجر به یک پاسخ ایمنی شوند که منجر به التهاب و از دست دادن آب (کم آبی) دیسک ها میشود که باعث انحطاط و آسیب می شود.
انواع ژن هایی که در رشد و نگهداری دیسک های بین مهرهای و مهره ها نقش دارند نیز با بیماری دیسک بین مهره ای مرتبط هستند. انواع مرتبط می تواند منجر به دژنراسیون و فتق دیسک شود. محققان در حال کار برای شناسایی و تایید سایر تغییرات ژنتیکی مرتبط با افزایش خطر بیماری دیسک بین مهره ای هستند.
عوامل غیر ژنتیکی که در خطر ابتلا به بیماری دیسک بین مهره ای نقش دارند نیز در حال بررسی هستند. این عوامل عبارتند از: افزایش سن، سیگار کشیدن، چاقی، التهاب مزمن و رانندگی طولانی مدت (مثلاً به عنوان راننده کامیون یا تاکسی در مسافت طولانی).
نقش وراثت بر بیماری دیسک بین مهره ای
بیماری دیسک بین مهره ای می تواند در خانواده ایجاد شود، اما الگوی وراثت معمولا ناشناخته است. افرادی که از بستگان درجه یک (مانند والدین یا خواهر و برادر) مبتلا به بیماری دیسک بین مهره ای هستند، خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می دهند.
افراد ممکن است تنوع ژنی را به ارث ببرند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد، اما خود این بیماری را به ارث نمی برند. همه افراد مبتلا به بیماری دیسک بین مهره ای دارای تنوع ژنی مشخصی نیستند که خطر را افزایش می دهد و همه افراد دارای چنین تنوع ژنی به این اختلال مبتلا نمی شوند.
بیماری دژنراتیو دیسک چیست؟
بیماری دژنراتیو دیسک زمانی است که دیسک های ستون فقرات دچار فرسایش می شوند. در واقع دیسک های ستون فقرات، بالشتک های لاستیکی بین مهره ها (استخوان های ستون فقرات) هستند که به عنوان ضربه گیر عمل می کنند و به فرد کمک می کنند تا راحت حرکت کند و یا خم شود. دیسک های ستون فقرات هر فرد با گذشت زمان تحلیل می رود و بخشی روند پیری است.
دکتر خلیل میرزامحمدی متخصص جراحی مغز و ستون فقرات و جراحی های اندوسکوپیک مغز و ستون فقرات هستند. برای گرفتن وقت مشاوره پزشکی درباره بیماری ها و جراحی های مرتبط با مغز و اعصاب لطفا نام و شماره تماس خود را در فرم زیر ثبت کنید تا با شما تماس گرفته شود.
بیماری دژنراتیو دیسک چقدر شایع است؟
تقریباً همه افراد پس از ۴۰ سالگی دچار انحطاط دیسک میشوند، حتی اگر علائمی نداشته باشند. در حدود ۵ درصد از بزرگسالان می تواند منجر به کمردرد شود.
چه کسانی ممکن است به بیماری دژنراتیو دیسک مبتلا شوند؟
بیماری دژنراتیو یا دیسک بین مهره ای بیشتر در افراد مسن دیده می شود. برخی از عوامل خطر ابتلا به بیماری دژنراتیو دیسک را افزایش می دهند، از جمله:
- صدمات حاد، مانند افتادن
- چاقی
- رابطه جنسی
- استعمال دخانیات
- مشاغل سخت
علائم بیماری دژنراتیو دیسک چیست؟
شایع ترین علائم بیماری دژنراتیو دیسک، درد گردن و کمر درد است. ممکن است دردی را تجربه کنید که:
- می آید و می رود و هر بار هفته ها یا ماه ها ادامه دارد.
- منجر به بی حسی یا گزگز در بازوها یا پاهای شما می شود.
- به پایین باسن و کمر شما کشیده می شود.
- با نشستن یا خم شدن بدتر می شود.
علت بیماری دژنراتیو دیسک چیست؟
دیسک های ستون فقرات به عنوان یک بخش طبیعی از روند پیری دچار فرسایش می شوند. به خصوص پس از ۴۰ سالگی، اکثر افراد دچار انحطاط دیسک می شوند. با این حال، همه درد دیسک بین مهره ای را تجربه نمی کنند.
درد دیسک دژنراتیو چگونه می باشد؟
- ممکن است شروع و متوقف شود.
- می تواند با گذشت زمان بدتر شود.
- می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد.
- ممکن است در گردن یا پایین کمر رخ دهد.
- ممکن است به بازوها و دست ها یا به باسن و پاها کشیده شود.
- ممکن است پس از انجام برخی فعالیت ها مانند خم شدن یا بلند کردن اجسام بدتر شود.
سخن آخر
این مقاله درباره بیماری های دیسک بین مهره ای و علت آن ها صحبت شد. این بیماری تقریبا شایع است و افراد زیادی با افزایش سن و یا انجام فعالیت های سنگین به آن دچار می شوند. برخی افراد به دلایل ژنتیکی درگیر اینن بیماری می شوند اما بیشتر افراد به دلایل غیر وراثتی ذکر شده در بالا بیمار می شوند.
اگر دوست داشته باشید می توانید نظرات و تجربیات خود را درباره این مبحث از طریق کادر دیدگاه زیر با ما به اشتراک بگذارید.
