سکته مغزی یکی از عارضه های شایع در میان افراد است. این عارضه در موارد حاد و در صورت عدم سرعت عمل در تشخیص و مداخله، ممکن است منجر به عوارض جبران ناپذیر نظیر فلجی، معلولیت عضو و حتی کج شدگی صورت و بدن شود. لذا شناخت علائم سکته مغزی و مداخله سریع از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا بیشتر درباره درمان سکته مغزی صحبت کنیم.
تماس با اورژانس اولین قدم در درمان سکته مغزی
اگر در فردی علائم سکته مغزی را مشاهده کردید سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. هرگز خودتان بیمار را به اورژانس منتقل نکنید، زمانی که با اورژانس تماس میگیرید کارکنان اورژانس از همان ابتدا و داخل آمبولانس تا زمان رسیدن به بیمارستان میتوانند عملیات نجات بیمار را آغاز نمایند.
بیمارانی که با آمبولانس به بیمارستان منتقل میشوند روند درمان سکته مغزی آنها سریعتر پیش میرود. همچنین کارکنان اورژانس اطلاعات مورد نیاز را به پزشکان بیمارستان ارائه میدهند تا زمان رسیدن بیمار به بیمارستان تجهیزات مورد نیاز برای پذیرش او فراهم شده باشد. در مورد درمان تومور قاعده جمجمه بیشتر بدانید.
برای شنیدن صحبت ها و توصیه های دکتر خلیل میرزامحمدی درباره جراحی ها و بیماری های حوزه مغز و اعصاب، می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
علائم سکته مغزی
برخی از علائم اصلی عبارتند از:
- گیج بودن
- وجود اختلال در ادراک و سخن گفتن
- سردرد، احتمالاً با تغییر هوشیاری یا استفراغ
- بیحسی یا ناتوانی در حرکت دادن قسمتهایی از صورت، بازو یا پا، بهویژه در یک طرف بدن
- اختلال در بینایی
- عدم تعادل در راه رفت
- مشکلات کنترل مثانه یا روده
- افسردگی
- فلجی
برخی دیگر ازعلائم که سریعا باید در صورت مشاهده آنها با اورژانس تماس گرفت، شامل:
- افتادگی صورت: اگر فرد بخواهد لبخند بزند، آیا یک طرف صورتش آویزان می شود؟
- ضعف بازو: اگر فرد بخواهد هر دو دست خود را بالا بیاورد، آیا یک بازو به سمت پایین حرکت می کند؟
- مشکل گفتار: اگر فرد سعی کند یک عبارت ساده را تکرار کند، آیا گفتار او نامفهوم است یا غیرعادی؟
- زمان اقدام: در صورت بروز هر یک از این علائم، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
مراحل درمان در بیمارستان
- در اولین مرحله طی شرح حال در مورد علائم و زمان شروع علائم، سابقه بیماری و … سوالاتی پرسیده خواهد شد.
- در مرحله دوم اندازهگیری علائم حیاتی و معاینات فیزیکی انجام خواهد شد.
- در نهایت جهت تشخیص نوع سکته، میزان آسیبهای وارده به مغز و انتخاب بهترین روش درمان یک سی تی اسکن از مغز تهیه خواهد شد و نتایج توسط یک متخصص مغز و اعصاب مورد بررسی قرار میگیرد.
درمان سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی ایسکمیک به علت لخته شدن خون ایجاد میشود. اگر طی ۳ ساعت اول پس از سکته مغزی ایسکمیک به بیمارستان بروید، داروهای ترومبولیتیک جهت از بین بردن لختههای خون است برای شما تجویز خواهد شد که میزان بهبودی پس از سکته مغزی ایسکمیک را در شما افزایش میدهد اما در اکثر موارد بیماران در ساعات اولیه به بیمارستان مراجعه نمیکنند و زمان طلایی جهت درمان را از دست میدهند. داروهای رقیق کننده و یا جراحی جهت برداشتن لخته خون نیز ممکن است در مواردی نیاز باشد.
جراحی در درمان سکته مغزی ایسکمیک
زمانی که داروها به برطرف شدن لخته کمکی نکند روش جراحی به عنوان راه حل نهایی مطرح میشود. روش جراحی که در این موارد به کار میرود آمبولکتومی مکانیکی میباشد. در این روش لخته خون با استفاده از یک استنت (میله سیمی کوچکی که برای باز شدن رگ به کار برده میشود) برداشته میشود. استنت از طریق یک کاتتر و از طریق رگ ساق پا یا ران وارد سرخرگ میشود تا به لخته خونی مغزی دست پیدا کند.
درمان سکته مغزی هموراژیک
سکته مغزی هموراژیک به علت پارگی سرخرگ اتفاق میافتد، سکته مغزی هموراژیک یک امر اورژانسی برای بهترین جراح مغز و اعصاب محسوب میشود که درمان آن هر چه سریعتر جهت جلوگیری از آسیبهای مغزی باید انجام شود.
دارو درمانی و جراحی درمانهای پیشنهادی جهت جلوگیری از خونریزی مغزی و نجات بافتهای مغزی میباشد. روشهایی که کاربرد دارند شامل موارد زیر میباشد:
- روشهای اندوواسکولار: این روش به ترمیم نقاطی از رگها که دچار خونریزی هستند کمک مینماید.
- درمان جراحی: اگر خونریزی ناشی از پارگی آنوریسم باشد ممکن است با قرار دادن یک گیره فلزی از خونریزی جلوگیری کرد.
درمان سکته مغزی هموراژیک سه هدف را دنبال میکند:
- متوقف کردن خونریزی
- تخلیه هماتوم (خونی که در خارج از رگهای خونی پخش شده است)
- کاهش فشار داخل جمجمه
با توجه به وضعیت بیمار جراحی را طی ۴۸ الی ۷۲ ساعت اول پس از سکته میتوان انجام داد اما در مواقعی نیاز است که زمان بیشتری برای ثبات وضعیت بیمار صبر شود. در مورد آنوریسم مغزی بیشتر بدانید.
انواع روش های جراحی که در درمان سکته مغزی هموراژیک مورد استفاده قرار میگیرد:
کرانیوتومی با جراحی باز
زمانی که هماتوم بزرگ است جهت تخلیه آن جراح، بخشی از جمجمه را بر میدارد، زمانی که مغز دچار تورم باشد این عمل باعث کاهش فشار داخل جمجمه نیز میشود، با برداشتن بخشی از جمجمه جراح میتواند مستقیماً رگی که دچار خونریزی میباشد را ترمیم نماید.
اگر تورم مغز بعد از سکته ایسکمیک بالا باشد، گاهی اوقات از روش کرانیوتومی ممکن است استفاده شود اما این روش اغلب در درمان سکتههای هموراژیک کاربرد دارد.
آسپیراسیون
در این روش سوراخ کوچکی روی مغز جهت تخلیه هماتوم ایجاد میشود.
مزایای این روش: سوراخ کوچکی روی مغز ایجاد میشود و احتیاجی به برداشتن جمجمه نمیباشد.
معایب این روش: ممکن است تخلیه هماتوم به خوبی صورت نگیرد.
تخلیه آندوسکوپی
این روش برای درمان سکته مغزی نیز یک روش کم تهاجمی است. با ایجاد سوراخ کوچکی روی جمجمه یک دورببین کوچک به نام اندوسکوپ جهت دسترسی به منطقه هماتوم جراح را راهنمایی مینماید تا جراحی با دقت بیشتری انجام شود.
آسپیراسیون استریوتاکتیک
این روش برای درمان سکته مغزی نیز نسبت به جراحی باز کم تهاجمی تر میباشد. در این روش از سیتی اسکن جهت تعیین محل هماتوم و تخلیه آن با استفاده از سوراخ کردن جمجمه و ابزار مکش استفاده میوشد.
ونتریکولوستومی
زمانی که خونریزی در بطن مغز وجود دارد از این روش استفاده میشود. در این روش ابتدا سوراخ کوچکی در مغز ایجاد میشود سپس از طریق آن یک کاتتر جهت تخلیه خون و کاهش فشار وارد جمجمه میشود.
هنگام جراحی جهت درمان سکته هموراژیک، زمان نقش کلیدی را ایفا میکند زیرا فشار داخل جمجمه می تواند منجر به آسیبهای مغزی غیر قابل درمان و در مواردی نیز باعث مرگ شود. در مورد ضایعه عروقی مغزی کاورنوم بیشتر بدانید.
کلام آخر
سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که انسداد یا خونریزی رگ های خونی جریان خون به مغز را قطع یا کاهش می دهد. وقتی این اتفاق می افتد، مغز اکسیژن یا مواد مغذی کافی دریافت نمی کند و سلول های مغز شروع به مردن می کنند.
سکته مغزی یک بیماری عروق مغزی است. این به این معنی است که بر رگ های خونی که اکسیژن مغز را تغذیه می کنند تأثیر می گذارد. اگر مغز اکسیژن کافی دریافت نکند، ممکن است آسیب شروع شود. سکته مغزی یک شرایط اورژانس پزشکی است. اگرچه بسیاری از سکته های مغزی قابل درمان هستند، اما برخی از آنها می توانند منجر به ناتوانی یا مرگ شوند.
