تنگی کانال مچ دست که به آن سندرم تونل کارپال نیز گفته می شود بر اثر فشار روی عصب مدیان به وجود می آید. افرادی بیشتر کار آن ها با کامپیوتر است از درد در قسمت مچ دست رنج می برند. در این مقاله قصد داریم تا درباره مشکل تنگی کانال مچ دست و علت آن صحبت کنیم.
تنگی کانال مچ دست چیست؟
برای عبور اعصاب مهم مانند مدین و تاندون یک گذرگاه در مچ دست وجود دارد. اعصاب مدین و تاندون از جمله عضلاتی هستند که باعث خم کنندگی دست می شوند. زمانی که این اعصاب در تونل کارپال تحت فشار قرار بگیرند باعث اختلالاتی در دست می شوند که به آن سندرم تونل کارپال گفته می شود. ایجاد تورم در هر یک از تاندون های دست باعث تنگ شدن و فشرده شدن تونل کارپال می شود که در ادامه ی آن اختلالات و علائمی را به همراه دارد.
علت ایجاد تنگی کانال مچ دست چیست؟
علت مهم در ایجاد اختلال عصبی در تونل کارپال مچ دست، ایجاد تورم در بافت های درون تونل، ضربه وارد شدن، بیش از حد خم و راست کردن مچ دست می باشد.
همچنین متورم شدن مچ دست بر اثر وارد شدن آسیب و یا ضربه، بارداری و آرتریت روماتوئید نیز از دیگر علت های ایجاد سندرم مچ دست می باشد. تنگی کانال دست معمولا در سنین ۴۵ تا ۶۵ سالگی رخ می دهد. این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده می شود.
از شایع ترین دلایل بروز سندرم عبارت است از:
- کارد کردن تکراری و مستمر با دست
- آرتریت روماتوئید التهابی
- وجود فشار و استرس
- کم کاری تیروئید
- شکستگی و در رفتگی مچ دست
برای دیدن صحبت های تخصصی دکتر خلیل میرزامحمدی درباره بیماری و جراحی های حوزه مغز و اعصاب از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
علائم تنگی کانال مچ دست
علائم این بیماری عبارتند از:
- بی حسی دست
- احساس گز گز و مور مور شدن در دست
- انگشتان و بازو دچار بی حسی می شوند
به این دلیل که در هنگام خواب مچ دست به صورت خم شده است و فشار بیشتری بر روی عصب وارد می شود، علائم ذکر شده تشدید می شود.
انواع تنگی کانال مچ دست
نوع تنگی کانال مچ دست را می توان با توجه به شدت درد و نوع علائم بیمار تشخیص داد.
اگر تنگی کانال مچ دست درمان نشود چه مشکلاتی رخ می دهد؟
برخی از موارد ممکن است باعث ایجاد خطر در تحریک و یا آسیب رسیدن به مدیان شود. این موارد عبارتند از:
- آرتروز، شکستگی و در رفتگی در مچ دست می تواند باعث تغییر شکل استخوان های مچ دست شود. همچنین می تواند باعث تنگی در فضای داخل تونل کارپال شود و به عصب مدیان فشار وارد کند. برخی از افراد به صورت ژنتیکی مجرای کوچکتری دارند و همین امر ممکن است باعث شود فرد زودتر به این بیماری مبتلا شود.
- همانطور که گفته شد این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. علت این مساله ممکن است به خاطر کوچکتر بودن ناحیه تونل کارپال در زنان باشد.
- وجود برخی از بیماری ها مانند دیابت احتمال آسیب عصبی مانند آسیب به عصب مدیان را افزایش می دهد.
- آرتریت روماتوئید باعث التهاب سیستم استخوانی عضلات می شودکه بر روی لایه اطراف تاندون ها تاثیر گذار می باشد. این شرایط به عصب مدیان فشار وارد می کند.
- دیگر عامل مهم در ابتلا به این سندرم چاقی می باشد.
- در دوران بارداری و یائسگی ممکن است احتباس مایعات به وجود بیاید که این مسئله ممکن است باعث افزایش فشار داخل تونل کارپال و تحریک عصب مدیان می شود.
چطور می توان از تنگی کانال مچ دست پیشگیری کرد؟
با کاهش فشار روی دست و مچ دست می توان تا حدودی از خطر ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. برای کم کردن احتمال ابتلا به این بیماری توضیه می شود:
- اگر همیشه با موس و صفحه کلید کار می کنید به آرامی کار کنید و از صفحه کلید به آرامی استفاده کنید.
- سعی کنید هر چند دقیقه یکبار به آرامی دست و مچ های خود را بکشید و خم کنید.
- سعی کنید صفحه کلید را در ارتفاع آرنج و یا کمی پایین تر قرار دهید تا از خم کردن مداوم دست جلوگیری شود.
- از موس کامپیوتری استفاده کنید که راحت باشد و باعث خسته شدن دست شما نشود.
تشخیص تنگی کانال مچ دست
بهترین جراح مغز و اعصاب در تهران برای تشخیص این بیماری علاوه بر معاینه برخی از آزمایشات را برای بیمار تجویز می کند. این آزمایش ها عبارتند از:
تصویر برداری به وسیله اشعه ایکس
پزشک ممکن است برای تشخیص دلایل ایجاد بیماری از تصویر برداری به وسیله اشعه ایکس استفاده کند.
الکترومیوگرافی
در این آزمایش پزشک یک الکترود همراه با سوزن نازک در عضلات قرار می دهد تا زمان انقباض و استراحت عضلات بتواند فعالیت الکتریکی را ارزیابی کند. این روش می تواند آسیب وارد شده به عضلات توسط عصب مدیان را شناسایی کند.
بررسی هدایت عصبی
نوعی الکترومیوگرافی وجود دارد که در این روش دو الکترود بر روی پوست بیمار چسبانده می شود. به وسیله یکی از این الکترودها یک شوک از طریق عصب مدیان داده می شود تا بتوانند تشخیص دهند که تکانه های الکتریکی در تونل کارپال کاهش پیدا کرده است و یا خیر.
درمان تنگی کانال مچ دست
پس از شروع و مشاهده علائم بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرده تا روند درمانی را آغاز کند. در مراحل اولیه بیماری ممکن است انجام برخی کارهای ساده به بهبود روند بیماری کمک کند. در ادامه برخی از این کارها را بیان می کنیم.
- استراحت دادن های مکرر به دست در زمان کار
- از انجام فعالیت هایی که باعث تحریکم علائم می شوند خودداری کنید
- برای کاهش تورم در مچ دست از کیسه یخ استفاده کنید
- می توانید از آتل دست استفاده کنید. این حرکت باعث عدم حرکت دست می شود که به بهتر شدن علائمی مانند بی حسی و گز گز کردن دست کمک می کند.
اگر بیمار به درمان ها پاسخ ندهد و دچار علائمی شدید تر باشد ممکن است پزشک روش های درمانی زیر را توصیه کند.
جراحی آندوسکوپی
در این روش جراح از دستگاه آندوسکوپ استفاده می کند. این دستگاه دارای دوربین کوچکی می باشد که امکان دیدن داخل تونل کارپال را برای پزشک ایجاد می کند. این روش ممکن است درد کمتری را برای بیمار به همراه داشته باشد.
جراحی باز
در این روش جراح در مسیر تونل کارپال یک برش در کف دست ایجاد می کند و با برش دادن رباط، عصب را آزاد می کند.
خلاصه مطلب
در این مقاله به عواملی که باعث ایجاد تنگی کانال می شوند، علائم و روش های درمانی این بیماری پرداختیم. همچنین با رعایت برخی از نکات می توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد.
